Neden bilim merkezleri? Bu soruyu soran ve araştıran birçok kişi var. Aynı zamanda, Türkiye’de bilim merkezlerini daha önce hiç ziyaret etmemiş birçok insan bulunmaktadır. Bilim merkezlerinin keşfedilmeyi beklediğini bilmelisiniz. Teknoloji ve bilimde farkındalık yaratmayı, bu farkındalığı ise toplumda yaygın hale getirmeyi hedef edinen bilim merkezleri, daha birçok amaca hizmet etmektedir. Bilim merkezlerinin amacı da dahil olmak üzere, konu hakkında bilmeniz gereken tüm detayları açıklayalım…
Bilim Merkezlerinin Amacı Nedir?
Bilim merkezleri her yaş grubundan insana hitap edebilir. Bilim merkezlerinin amaçları;
Bireyleri bilim ile buluşturmak
Teknoloji ve bilimi anlaşılabilir ve ulaşılabilir kılmak
Teknoloji ve bilimin önemini bireylerde ve toplumda artırmak
Uygulamalı ve deneysel etkinlikler sayesinde teknoloji ve bilim alanında farkındalık yaratmak
İnsanları keşfetmeye ve denemeye teşvik etmektir.
Bilim merkezlerinin müzelerden farklı olduğunu hatırlatırız. Klasik müze kavramında ortam sessizdir, objeler cam vitrinlerin arkasında sergilenir ve bu objelere dokunulması yasaktır. Ancak bilim merkezlerinde dilediğiniz gibi gezebilirsiniz ve sergileri deneyip, sıra dışı bir keşif yapabilirsiniz.
Bilim Merkezlerinde Neler Yapılır?
Eğitim seviyeniz, yaşınız, cinsiyetiniz, sosyal statünüz her ne olursa olsun bilim merkezlerinde iyi vakit geçirebilirsiniz. Çünkü bilim herkese hitap eder! Bilim merkezlerinde yapılabilecek etkinliklerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Bilim merkezlerinde çeşitli eğitim programlarına dahil olabilirsiniz. Böylece bilim merkezindeki tecrübelerinizi artırabilir ve kendinizi geliştirebilirsiniz. Bazı atölye ve etkinlik çalışmalarına örnek verecek olursak; meyvelerin DNA’larını incelemek, su molekülünü araştırmak, sabun yapmak, robot yarıştırmak diyebiliriz. Bu tarz etkinlikler sayesinde eğlenerek öğrenebilir ve öğrenirken de eğlenebilirsiniz.
Bilimi ve bilgiyi klasik yollarla değil, işitsel, görsel ve duyular yoluyla keşfedebilirsiniz. Aynı zamanda korku yaşamadan ve çekinmeden bilimsel olguları deneyimleyip, sergiler ve topluluk eğitimleriyle beraber etkileşimin tadını çıkarabilirsiniz.
Bilim merkezleri birçok sergiye ev sahipliği yapar. Siz de bu sergileri ziyaret edebilir, ufkunuzu genişletebilir ve bilgi dağarcığınızı artırabilirsiniz. Merkezlerde, temel bilim teknolojileri, vücudumuz, evren, dünya, bilimin tarihi gibi birçok konuya dair sergi bulunmaktadır.
Bilim merkezlerinde çeşitli bilim gösterileri de olmaktadır. Bu gösteriler sayesinde bilimin renkli dünyasına merhaba diyebilmeniz mümkün!
Bilim söyleşileri ve etkinlikleriyle eğlenceli, keyifli zaman geçirebilirsiniz.
Özel günlerde yapılan etkinlikler, bilim kampları, doğum günü partileri ve daha da fazlası bilim merkezlerinde var!
Bilim Merkezlerinin Kişilere ve Topluma Faydası Nedir?
Neden bilim merkezleri? Sorusunu detaylarıyla cevaplamaya devam ediyoruz. Şimdi de bilim merkezlerinin bireylere ve toplumlara faydasından söz edelim. Bilim merkezlerinin okullardan daha farklı eğitim yaklaşımı bulunmaktadır. Öncelikle okul öncesi çocuklar dahil olmak üzere her yaştan bireyin beş duyusuna hitap eden bilim merkezleri, bilgiyi, teknolojiyi ve bilimi keşfedebilmeye olanak tanır. Aynı zamanda, günlük olaylara bilimsel biçimde yaklaşabilmeyi öğretir. Bilim merkezlerinin faydaları arasında bulunan bir başka önemli madde ise çocuk, genç, yaşlı herkesin yaratıcı düşünebileceğini göstermesi, insanlara yaratıcı düşünme becerisi kazandırmasıdır. Bilim merkezlerinin, okul çağındaki çocuklara diğer bir katkısı ise dersleri tamamlayıcı nitelikte olmasıdır. Küçük yaşlardan itibaren bilim merkezleriyle tanışan çocuklarda, sorumluluk alma, kendi başına karar verme gibi özellikler hızla gelişim gösterir.
Bilim merkezleri sayesinde toplumda bilim kültürü yaygınlaşır. Toplumun bilime olan merakı ve ilgisi artar. Bilim merkezlerinin de hedeflerinden biri budur. Herkesin bilim ile tanışmasını sağlamak, bilimin eğlenceli dünyasına toplumu dahil etmek için her geçen gün daha çok çalışmalar yapılmaktadır.
Türkiye’deki ve Dünyadaki Önemli Bilim Merkezleri
Tüm dünyada yaklaşık olarak 2400 tane bilim merkezi vardır. Her sene bilime meraklı neredeyse 350 milyon kişi, bu merkezleri ziyaret etmektedir. Bilimsel etkinlikler ve atölye çalışmaları sayesinde de bilim merkezlerine ziyaret gerçekleşir. Bu nedenle, bilim merkezlerinin, bulundukları ülke ve şehre de ekonomik anlamda katkıları olur.
Bilim merkezlerinde üst düzey araştırmalar ve çeşitli bilimsel faaliyetler de yapılır. Bireylerin bilimi daha yakından tanımasını sağlayan eğitimler ve etkinlikler birçok bilim merkezinde gerçekleşir.
1830 senesinde faaliyete başlayan ABD’deki Boston Bilim Müzesi, bilim alanında farkındalık oluşturmak amacıyla çalışmalar yapan ilk merkezdir. Burada yapılan çalışmalar ile bilimin günlük hayatta ne derece var olduğunu göstermek, bireyler ile bilimi kaynaştırmak, teknoloji ve bilimin gelişmesine katkıda bulunmak gibi amaçlar benimsenmiştir. Günümüzde de hem ülkemizde hem de dünya çapında tüm bilim merkezleri bu amaçlar doğrultusunda çalışmalara devam etmektedir. Bu bilim merkezlerinden bazıları şunlar:
CERN
Nükleer Araştırma alanında dünyaca ünlü CERN, Fransa ile İsviçre’nin sınırında bulunmaktadır. Dünyadaki en büyük parçacık fizik laboratuvarı olan bu merkez, 1954 senesinde 12 ülkenin katılımı ile kuruldu. Şu an CERN üyesi 21 ülke bulunmaktadır.
Boston Bilim Müzesi
Boston’daki Bilim Parkı’nda yer alan bu müze, 1830’da kuruldu. Hala önemli bilimsel çalışmalar ve etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.
NASA
Havacılık ve uzay alanında önemli buluşlara imza atan ve günümüzde de çalışmalarını sürdüren NASA, ABD’nin uzay alanındaki çalışmalarından birebir sorumludur. 1958 senesinde kurulan bu merkez, roket, savaş uçakları, insanlı ya da insansız uzay uçuş programları gibi çalışmalar yapmaktadır.
TÜBİTAK
Ülkemizde yer alan TÜBİTAK, 1963 senesinde kuruldu. Uygulamalı ve temel bilim çalışmaları ile öne çıkan TÜBİTAK, genç araştırmacı kişileri de teşvik etmekte ve onlara destek sağlamaktadır. Ülkemizde TÜBİTAK’a bağlı birçok laboratuvar ve enstitü bulunmaktadır. Tüm bu merkezler sayesinde teknolojik ve bilimsel çalışmalar yapılmakta, bilim insanlarına ödüller ve burslar verilmektedir. Aynı zamanda toplumdaki her yaştan insanın bilime olan ilgisini artırmak, tüm insanları bilimle buluşturmak için bilim merkezlerinde birçok etkinlik, atölye çalışması ve eğitim gerçekleştirilmektedir. TÜBİTAK’a bağlı bilim merkezlerinin yer aldığı şehirlerimiz:
Konya
Elazığ
Bursa
İstanbul (Üsküdar)
Kayseri
Kocaeli